 |
Θα ήθελα να ξεκινήσω περιγράφοντας το
ιστορικό υπόβαθρο της εποχής μας και της
κρίσης. Από τη σύσταση του νεοελληνικού
έθνους ζούμε ένα τρίτο ιστορικό κύκλο, κι
είναι εκπληκτικό πόσο προσιδιάζουν, πόσο
πανομοιότυπα είναι τα χαρακτηριστικά των
τριών αυτών ιστορικών κύκλων.
Οι τρεις αυτοί ιστορικού κύκλοι γεννήθηκαν ύστερα από κινήματα, που
είχαν δημιουργηθεί στην ελληνική κοινωνία
και αναφέρομαι σε τρεις μεγάλους ηγέτες, τον
Χαρίλαο Τρικούπη, τον Ελευθέριο Βενιζέλο και
τον Ανδρέα Παπανδρέου. |
Αλίμονο, και οι τρεις
αυτοί ιστορικοί κύκλοι, που διέγραψαν μια θεαματική πορεία κι έδωσαν
πολύ μεγάλα πράγματα στην χώρα, ολοκληρώθηκαν με τον ίδιο τρόπο, με
μια χρεοκοπία. Χρεοκοπία του Τρικούπη το 1893, αυτού μεγάλου
εκσυγχρονιστή ο οποίος είπε το περίφημο «δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Η
χρεοκοπία τότε ήρθε από το σταφιδικό και, δυστυχώς, είχε σαν
επακόλουθο, λίγα χρόνια μετά, τον πιο τραγικό πόλεμο του 1897, όπου
ήταν τότε της εποχής το ΔΝΤ, με τα μονοπώλια.
Η δεύτερη περίοδος ιστορική με τον μεγάλο Ελευθέριο Βενιζέλο έκλεισε και
αυτή το 1932 με πτώχευση. Βεβαίως, μετά ζήσαμε δραματικά ιστορικά
γεγονότα, ζήσαμε τη δικτατορία του Μεταξά. Τότε, βεβαίως, και για
τους δύο αυτούς ηγέτες, που είχαν αυτή την τραγική κατάληξη, δεν
υπήρχε Ευρωπαϊκή Ένωση, για να απευθυνθούν. Απευθύνθηκαν, μ’ ένα
τρόπο αγωνιώδη, στις ευρωπαϊκές αυλές, αλλά κώφευσαν και γι’ αυτό
πτώχευσε και τυπικά η χώρα. Στη μεταπολιτευτική περίοδο, που
αναμφισβήτητα ο μεγάλος πρωταγωνιστής ήταν το ΠΑΣΟΚ και ο Ανδρέας
Παπανδρέου, μ’ όλο που οι ρυθμοί ήταν πιο ήρεμοι, και μ’ ένα τρόπο,
λες, πολύ συμβολικό, η ιστορική φάση ξεκίνησε από τον πατέρα και
κατέληξε με ένα τραγικό τρόπο στο γιο, στο Γιώργο Παπανδρέου. Θα
επανέλθω σ’ αυτό, αφού προσπαθήσω μέσα σε όλη αυτή την αφήγηση που
σας κάνω, να δούμε την κίνηση της ιστορίας τώρα, παγκοσμίως και στη
χώρα μας, για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε και τα εσωτερικά
γεγονότα. Γιατί όποια πολιτική κίνηση δεν έχει γνώση ιστορίας και
δεν έχει ενός υψηλού επιπέδου διανοητικό κεφάλαιο να μπορεί να
διαχειριστεί τις κρίσεις, δεν οδηγεί πουθενά.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, υπάρχει μια κρίση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα,
που είναι το νέο μεγάλο εργαλείο του καπιταλισμού. Η κρίση ξεκίνησε
από την Αμερική και από την κατάρρευση μιας μεγάλης τράπεζας, που
είχε δώσει στεγαστικά δάνεια. Και μετά χτύπησε τον πιο αδύναμο κρίκο
της παγκόσμιας οικονομίας, που ήταν η ευρωζώνη. Μονάχα, που στην
Ευρώπη είχαμε την ατυχία να μην έχουμε ηγέτες μεγάλου αναστήματος,
με πλήρη απουσία του διανοητικού κεφαλαίου της Γηραιάς Ηπείρου.
Έχουμε μια πολύ σκιώδη και χλομή ηγεσία, προεξαρχούσης βεβαίως της
Γερμανίας και της κυρίας Μέρκελ, που δεν μπόρεσαν καθόλου να
διαβάσουν την κίνηση της ιστορίας και θεώρησαν ότι η κρίση που
χτύπησε την ευρωζώνη, η οποία εκδηλώθηκε στον πιο αδύναμο κρίκο, την
Ελλάδα, ήταν μια κρίση ελληνική. Ήταν μια κρίση των τεμπέληδων
Ελλήνων, μιας χώρας ράθυμης, και δεν μπόρεσαν να δουν πίσω από την
συγκυρία, τη ραγδαία κίνηση της ιστορίας. Τώρα βεβαίως, σιγά- σιγά
το έχουν αντιληφθεί.
Στα δικά μας τώρα, τα εσωτερικά. Το 2008, το 2009, που ξέσπασε η κρίση,
τυπικά η Ελλάδα ήταν πτωχευμένη. Για να πούμε κάποτε μεγάλες
αλήθειες, τυπικά όταν το 2009 ανέλαβε το ΠΑΣΟΚ, τυπικά η Ελλάδα ήταν
πτωχευμένη. Καμία χώρα δεν μπορεί να διαχειριστεί κρίση ελλείμματος
και χρέους, με 25 δις το 2009 πρωτογενές έλλειμμα. Αλλά δεν ήταν
μονάχα αυτό. Η κρίση ήταν πολυσύνθετη, γιατί συνοδευόταν το έλλειμμα
αυτό, δηλαδή το οικονομικό σκέλος της κρίσης, με άλλους δύο
κρίσιμους παράγοντες που πυροδότησαν την κρίση του μεταπολιτευτικού
κύκλου. Ο ένας είναι μια τεράστια ηθική κρίση που είχε ξεσπάσει στη
χώρα και ο δεύτερος σπουδαίος λόγος ότι είχε χαθεί κάθε
μεταρρυθμιστική ορμή στη χώρα.
Όμως οριακό σημείο, το σημείο όπου έχασε κάθε μεταρρυθμιστική πνοή η
χώρα ήταν η μεταρρύθμιση Γιαννίτση. Από τότε, λοιπόν, παραιτήθηκε
από το εκσυγχρονιστικό του όραμα ο Κώστας Σημίτης και από τότε
παραιτήθηκε και η χώρα. Δεν έκανε καμία άλλη απόπειρα μεταρρύθμισης
η χώρα έκτοτε. Παρέμεινε στα θέλγητρα μιας φούσκας που είχε
δημιουργηθεί και οδηγήθηκε στον αυτόματο πιλότο εντελώς μέχρι το
2009. Έτσι, λοιπόν, η κρίση συνάντησε τη χώρα μας. Και την συνάντησε
με την εκλογή του ΠΑΣΟΚ το 2009 και με μια απόπειρα, τότε, με τον
τρόπο που έγινε, ανάταξης της χώρας, που μας οδήγησε στην σημερινή
κατάσταση.
Θα γυρίσω λίγο προς τα πίσω, αφού όμως περιγράψω την σημερινή κατάσταση,
στην οποία βρισκόμαστε σήμερα. Σήμερα, λοιπόν, έχουμε μπροστά μας
μια δανειακή σύμβαση κι ένα μνημόνιο, που περιέχουν τρία πράγματα
πολύ απλά, το οικονομικό μέρος, δηλαδή τα χρήματα που μας λείπουν,
γιατί είμαστε τυπικά χρεοκοπημένοι, το πως θα τα εξασφαλίσουμε. Το
άλλο μέρος είναι το μέρος των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων για να
μπορέσει να σταθεί στα πόδια της η χώρα, που είναι πάρα πολύ
σημαντικό, δηλαδή αυτά τα μέτρα που περιγράφει το μνημόνιο, και το
τρίτο είναι οι στόχοι του μνημονίου. Ας τα πάρουμε και τα τρία, για
να μπορέσουμε να συνεννοηθούμε, γιατί ο κόσμος έχει πραγματικά
ζαλιστεί και δεν μπορεί να καταλάβει τι γίνεται. Για τους στόχους
του μνημονίου. Συμφωνούν όλοι, δηλαδή ότι η χώρα θα πρέπει να
απεμπλακεί από το μνημόνιο, ότι πρέπει να αποκτήσει ρυθμούς
ανάπτυξης, ότι πρέπει να αποκτήσει πρωτογενή πλεονάσματα. Έχοντας
παρακολουθήσει, με την αγάπη ενός ανθρώπου που έχει ζήσει μέσα στη
μεγάλη αυτή παράταξη, αυτή την αγωνιώδη προσπάθεια, θέλω να σας πως
μερικές αλήθειες, απόλυτες αλήθειες, που νομίζω ότι δύσκολα μπορούν
να αντικρουστούν στο δημόσιο λόγο, από οποιαδήποτε στέλεχος και από
οποιαδήποτε παράταξη.
Έχουμε, λοιπόν, πέρα από τους στόχους στους οποίους συμφωνούν όλοι, μια
δανειακή σύμβαση και τα μέσα, δηλαδή τις πολιτικές τις οποίες πρέπει
να εφαρμόσουμε, που μας δεσμεύει το μνημόνιο. Εδώ θα πρέπει να σας
πω, και πρέπει να το σημειώσετε αυτό, ότι αυτά δεν είναι δύο
ξεχωριστά πράγματα, είναι αλληλένδετα. Δηλαδή, το ένα είναι
παρακολούθημα του άλλου. Στο φώς έχουν βγει τα σημεία, τα οποία
είναι τα πιο σκληρά, είναι αυτά που είναι στο δημόσιο λόγο τα πιο
αιχμηρά. Αναφέρομαι, δηλαδή, στις οριζόντιες περικοπές και στα
εργασιακά που είναι και τα πιο σκληρά ζητήματα. Αλλά όμως το 80% του
μνημονίου, ίσως και παραπάνω, είναι οι μεταρρυθμίσεις που δεν κάναμε
ποτέ σε αυτή τη χώρα και κυρίως οι μεταρρυθμίσεις του κράτους.
Δυστυχώς η παράταξή μας, που σήκωσε όλο το ιστορικό βάρος και όλα
ανομήματα της μεταπολίτευσης, δεν απέκτησε μεταρρυθμιστική ορμή. Δεν
κατάφερε να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις, δεν πίστεψε στις
μεταρρυθμίσεις. Οι περισσότεροι υπουργοί, δυστυχώς, ήταν ψοφοδεείς,
δεν πήραν επάνω τους το παιχνίδι, υπάρχουν βέβαια και λαμπρές
εξαιρέσεις. Λέγανε, τι να κάνουμε, το μνημόνιο μας το υπαγορεύει να
το κάνουμε. Γι’ αυτό η κυβέρνηση αυτή αναγκάστηκε να φτάσει στις
οριζόντιες περικοπές και στο πιο θλιβερό αποτέλεσμα, που κατά την
γνώμη μου, είναι τα εργασιακά.
Όμως, για να λέμε όλα τα πράγματα και όλες τις αλήθειες, η κυβέρνηση
αυτή άφησε και κάτι πολύ καλό. Άφησε μια δανειακή σύμβαση, που όμοιά
της δεν έχει γνωρίσει ποτέ η παγκόσμια οικονομική ιστορία, που και
αυτό αποκρύβεται!!! Η δανειακή σύμβαση που έχει πετύχει η Ελλάδα,
προσέξτε, είχε μέσα της το
PSI κατ’ αρχάς. Πρώτη φορά έγινε τέτοιο κούρεμα
παγκοσμίως, που φθάνει στο 70% σε πραγματικές αξίες. Και, για να
πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, γιατί, κυρίως, ενοχλούμαι όταν
ακούω στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να αμφισβητούν την δανειακή σύμβαση κι
είναι και οικονομολόγοι διαπρεπείς. Ξέρουν κανένα κράτος να έχει
εξασφαλίσει δάνεια από κράτη, παρακαλώ; Από τα κράτη της ευρωζώνης.
Δεν είναι δάνεια από τράπεζες, τον ιδιωτικό τομέα, που έχουμε εμείς
με τη δανειακή σύμβαση. Είναι δάνεια από κράτη. Μόλις 60 δις είναι
πλέον μετά το κούρεμα σε χέρια ιδιωτών. Ο κύριος όγκος των δανείων
είναι από κράτη και γι’ αυτές τις συμβάσεις έχουν ψηφίσει λαοί και
Κοινοβούλια. Και να σας πω και κάτι; Αρνητικά έχουν ψηφίσει μόνον οι
αριστερές δυνάμεις στα Κοινοβούλια αυτά, αν το γνωρίζετε. Και έχουν
για επιτόκιο τα επόμενα 4 χρόνια 2% κι ένα μεσοσταθμικό επιτόκιο που
δεν υπερβαίνει το 2,5% και αποπληρωμή μέχρι το 2040. Οι Ισπανοί τώρα
δανείζονται πάνω από 6% και οι Ιταλοί. Κι εμάς μας έχουν δανείσει με
2%. Πέστε μου στα σοβαρά, πως διεκδικούν αναθεώρηση δανειακής
σύμβασης; Πέστε μου σοβαρά να το καταλάβω. Να καταλάβω ότι το ΠΑΣΟΚ
ήταν αδύναμο πολιτικά, δεν είχε μεταρρυθμιστική ορμή και, ναι,
πρέπει να βάλουμε όλοι πλάτη να κάνουμε τις αναγκαίες αλλαγές,
κυρίως στο θέμα των οριζοντίων περικοπών και στην ανάταξη των
ανθρώπων που υποφέρουν, να το καταλάβω. Αλλά αναθεώρηση δανειακής
σύμβασης;
Και κάτι άλλο, η ΕΕ είναι το ευγενέστερο εγχείρημα στην παγκόσμια
ιστορία. Παραγωγός όλων των πολέμων, σας θυμίζω, ήταν η Ευρώπη. Αυτό
το σενάριο τελείωσε με όχημα την ΕΕ. Κι ένα άλλο δίδαγμα που πρέπει
να πάρουμε, είναι ότι η ΕΕ έχει ακολουθήσει το δρόμο της
διαπραγμάτευσης, γιατί όλοι συμμετέχουμε εκεί οικειοθελώς. Δεν μπήκε
κανένας με το ζόρι. Όλοι, λοιπόν, αυτοί που είναι φεντεραλιστές,
μεταξύ των οποίων είμαι κι εγώ, όλοι ονειρεύονται ότι θα ζήσουμε
κάποτε τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, όπως στις ΗΠΑ. Όμως οι
ΗΠΑ, για να ζήσουν αυτό το πράγμα πέρασαν από δυο πολέμους, ένα
εμφύλιο πόλεμο το 1866, που έλυσε το φυλετικό ζήτημα, δηλαδή αυτή τη
μεγάλη διάσπαση βορρά-νότου, και το μεγάλο κραχ του 1930. Σας θυμίζω
ότι πριν από το 1930 ήταν οι πολιτείες, όπως είναι η Ευρώπη με
κράτη. Ομοσπονδιακό κράτος έγινε μετά από αυτό το μεγάλο, κραχ,
γιατί πήρε ένα μεγάλο μάθημα.
Και τώρα, ερχόμαστε στο δια ταύτα. Έχουμε μπροστά μας τις εκλογές, όπως
σας έχω πει, ο επιταχυντής ιστορίας έχει μπει και τρέχει με
τεράστιες ταχύτητες. Έχουμε και έναν εκπληκτικό ρόλο στην κίνηση της
ιστορίας. Ξέρετε τι είχε πει ο Τσώρτσιλ; Η Ελλάδα παράγει μεγαλύτερη
ιστορία από αυτή που μπορεί να καταναλώσει, γι’ αυτό την εξάγει.
Προχθές διάβαζα ένα μεγάλο καθηγητή του Χάρβαρντ, που είχε ένα
σπουδαίο άρθρο, το οποίο μιλούσε για τη μαμή της ιστορίας, που είναι
η Ελλάδα. Σκεφτείτε ότι στο 1821 στην Επανάσταση, υπήρχε το πιο
σκληρό καθεστώς που γνώρισε η Ευρώπη, όσον αφορά, δηλαδή, την
περιφρούρηση του
status
quo. Είχαμε τελειώσει με τους ναπολεόντειους πολέμους, το Βατερλώ ήταν το
1815. Ήταν ο περίφημος Μέτερνιχ, η Μέρκελ εκείνης της εποχής. Και,
παρόλα αυτά, το ξήλωμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ξεκίνησε από την
Ελλάδα. Τότε ούτε η Ιταλία ήταν έθνος – κράτος, ούτε η Γερμανία,
ούτε, πολύ περισσότερο, οι βαλκανικές χώρες. Έγιναν το 1870, 40, 50
χρόνια μετά. Άρα η κίνηση της ιστορίας, με όλες τις αρνητικές
εκδοχές, ξεκίνησε από εδώ. Η πρώτη αμφισβήτηση του Άξονα έγινε εδώ.
Η πρώτη πρόβα τζενεράλε του ψυχρού πολέμου έγινε εδώ με τον εμφύλιο.
Είναι τέτοιων ιστορικών διαστάσεων η κρίση που περνάμε σήμερα.
Σήμερα, λοιπόν, η πίεση που γίνεται στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό
σύστημα ξεκινάει και πάλι από εδώ.
Δυστυχώς, δεν έχουμε ηγεσίες να το δούνε έτσι, ούτε εγχώριες, ούτε
ευρωπαϊκές, ούτε παγκόσμιες. Έχουμε μόνον διανοούμενους που τα λεν,
αλλά είναι εκτός του συστήματος, όπως σας είπα. Υπήρξαν εποχές που
οι διανοούμενοι τροφοδοτούσαν με τις ιδέες τους την πολιτική.
Δυστυχώς, τώρα, αυτό δε γίνεται. Συνεπώς, ποιο είναι το δια ταύτα;
Θα ξεκινήσω, δε θέλω να υποτιμήσω τα άλλα κόμματα, μόνα τους έχουν
απομονωθεί σε ένα περιθωριακό ρόλο, θα μιλήσω για τα τρία κόμματα
πάλι εκ βαθέων. Τη ΝΔ, το ΣΥΡΙΖΑ και θα καταλήξω με το δικό μας το
κόμμα και θα κλείσω. Η ΝΔ με την ηγεσία του πατριώτη μας, Αντώνη
Σαμαρά, γνώρισε δυο μεγάλα στρατηγικά λάθη, που κάποτε θα τα γράψει
η ιστορία. Το ένα στρατηγικό λάθος του Σαμαρά ήταν η στάση στο
μνημόνιο, δήθεν με το πρόσχημα της ανάπτυξης, ότι δεν έχει καλό
μείγμα κ.λ.π. Αν η στάση της κατ’ εξοχήν αστικής παράταξης ήταν
διαφορετική, θα ήταν διαφορετικό το πολιτικό περιβάλλον της χώρας,
όπως είναι στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Όπως είδατε, οι
Ιρλανδοί ψήφισαν κατά 60% το δημοσιονομικό σύμφωνο. Αυτό διόγκωσε το
αντιμνημονιακό κίνημα, όταν, μάλιστα, εκφέρεται από την κατ’ εξοχήν
εκπρόσωπο της αστικής - φιλελεύθερης παράταξης. Και τις συνέπειες,
δυστυχώς, τις γνώρισε ο κύριος Σαμαράς στο πετσί του με την
πολυδιάσπαση της συντηρητικής παράταξης, που εγώ είμαι από εκείνους
που δεν το θέλουν αυτό. Δεν μ’ αρέσει αυτό που γίνεται. Και το
δεύτερο στρατηγικό λάθος του Σαμαρά ήταν η στρατηγική της
αυτοδυναμίας, που οδήγησε την χώρα σε αυτές τις δεύτερες εκλογές.
Το λάθος του ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ θυμάμαι μια φράση του Κάρολου Μαρξ, η ιστορία
επαναλαμβάνεται μόνον ως φάρσα. Κάποιοι έχουν πει στον κύριο Τσίπρα
ότι είναι ο νέος «Ανδρέας Παπανδρέου». Τίποτα όμως δεν προσιδιάζει
στη σημερινή εποχή με το 1981. Τίποτα, μα τίποτα!!! Στο ΣΥΡΙΖΑ,
δυστυχώς, έχει σωρευτεί όλο το αντιμεταρρυθμιστικό κομμάτι της
μεταπολιτευτικής περιόδου. Δηλαδή, ό, τι πρέπει να κάνει η χώρα για
βγει από το αδιέξοδο που κατατρέχεται τώρα, όλοι οι εχθροί της
μεταρρύθμισης, όλοι εκείνοι που την πολέμησαν με νύχια και με
δόντια, έχουν πάει εκεί. Και δεν είναι μονάχα αυτό. Το 1981 ήταν το
κίνημα της αισιοδοξίας και της ελπίδας για αλλαγή, για δημοκρατία,
για αποκατάσταση θεσμών, και είχαμε πολλές θεσμικές αναπηρίες. Τώρα
είναι ένα μείγμα απόγνωσης, πραγματικά, των ανθρώπων που δυστυχούν
και ταπείνωσης συνάμα με έντονο το αίσθημα και το αίτημα της
τιμωρίας. Που αυτό ιστορικά έχει πάρει το μεγάλο ποτάμι προς το
ΣΥΡΙΖΑ. Κι εδώ πραγματικά, θα χρειαστώ μια φωτισμένη ηγεσία της
Αριστεράς να διαχειριστεί αυτή την μεγάλη πρόσκληση της ιστορίας.
Λυπάμαι που το λέω, γιατί αγαπώ την Αριστερά, έχω ζήσει μαζί της,
έχω πονέσει μαζί της, διαχειρίζεται κατά τον χειρότερο τρόπο. Έχει
δημιουργήσει μια παραμυθία στον ελληνικό λαό, η οποία θα
καταβυθιστεί. Και δεν είναι αυτό, ξέρετε, είμαι τώρα εγώ μακριά από
αυτό τον πόλεμο της φοβικότητας. Δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα.
Θέλετε να σας πα και την άποψή μου, μάλιστα σε φιλοσοφικό επίπεδο;
Αν η χώρα δεν γνωρίσει μια κυβέρνηση της Αριστεράς δεν θα λυτρωθεί,
δεν θα κλείσει ο μεταπολιτευτικός κύκλος. Εγώ πιστεύω ότι τελευταία
πράξη του μεταπολιτευτικού κύκλου πρέπει να είναι η διακυβέρνηση της
Αριστεράς. Ποιας Αριστεράς όμως; Τι μας προτείνει ο σημερινός
ΣΥΡΙΖΑ; Τι μας προτείνει για τη μεταρρύθμιση τη μέγιστη που είναι το
κράτος; Την κρατικοποίηση των τραπεζών και την επανακρατικοποίηση
των ΔΕΚΟ; Τι μας προτείνει ο κύριος Σαμαράς; Τα τρία χρόνια
εφεδρείας. Τι προτείνουν για τον μεγάλο ασθενή που είναι το κράτος;
Ερχόμαστε τώρα στη δική μας παράταξη στην οποία οφείλουν σε αυτές τις
δύσκολες περιόδους, εμείς εδώ και άλλοι που δεν είναι λίγοι, σε
σχέση με το μέγεθος της κρίσης, να βγάλουμε όλες τις αλήθειες μας.
Όλες!, να μη φοβηθούμε τίποτα. Εγώ αυτό θα σας πω σήμερα, τις
αλήθειες μου σε σχέση με την παράταξή μας. Όταν το 2009 αντιμετώπισε
τη σιδηρά γροθιά της κυρίας Μέρκελ, συγκρούστηκαν δύο μεγάλα
πολιτισμικά πρότυπα, το προτεσταντικό και το πρότυπο της αρχαίας
τραγωδίας. Οι Γερμανοί ήθελαν να μας οδηγήσουν στις διαδικασίες του
προτεσταντισμού, της αυτοτιμωρίας δηλαδή. Το κακό παιδί που πρέπει
να τιμωρηθεί, για να πάρουν οι άλλοι το παράδειγμα και να μη
ξανασυμβεί. Τόσο τυφλοί ήταν. Εμείς όμως ακολουθήσαμε το λυτρωτικό
δρόμο της αρχαίας τραγωδίας. Η παράταξή μας ανέλαβε ένα τεράστιο
ιστορικό βάρος, πολύ μεγαλύτερο από αυτό που της αναλογούσε και
οδηγείται στην κάθαρση η χώρα. Η ύβρις της μεταπολίτευσης
αποκαθαίρεται από μια μεγάλη θυσία της παράταξής μας και του Γιώργου
Παπανδρέου, ο οποίος είναι ο πιο αδικημένος πρωθυπουργός. Γιατί ο
Γιώργος Παπανδρέου είναι από τους ηγέτες που ευθύνεται ελάχιστα, ή
καθόλου για τα δεινά που ζούμε τώρα. Για τα δεινά που ζούμε τώρα
είναι το πελατειακό κράτος, είναι ο λαϊκισμός, που ποτέ δεν τα
εξέθρεψε ο ίδιος ο Γιώργος Παπανδρέου. Προσπάθησε ανεπιτυχώς να τα
αντιμετωπίσει.
Από παιδάκι, όπως οι περισσότεροι από εσάς, έχω ζήσει όλες τις μεγάλες
στιγμές αυτής της παράταξης. Και θέλετε να σας πω κάτι; Πότε μου δεν
ήμουνα πιο περήφανος γι’ αυτή τη θυσία που γίνεται!!! Δε γίνεται
συνειδητά, γίνεται με έναν τρόπο μεταφυσικό. Αλλά χαίρομαι που
θυσιάζεται η παράταξή μου για να σωθεί η χώρα. Είναι ανόητοι αυτοί
που λένε ότι έγιναν όσα έγιναν, γιατί δυο χρόνια η χώρα στάθηκε και
μπορεί σήμερα να έχει την δυνατότητα να διαπραγματευτεί και να ζήσει
καλύτερες μέρες, γιατί θυσιάστηκε μια ολόκληρη παράταξη με όρους
αρχαίας τραγωδίας. Κι εγώ θέλω να κοιτάξω στα μάτια όλους τους
Πασόκους κι αυτούς που μείνανε και αυτούς που φύγανε. Να τους πω ότι
πρέπει να νιώθουν περήφανοι. Δεν είμαστε όλοι Άκηδες σε αυτή την
παράταξη. Υπήρξαν και Μελίνες, υπήρξαν και Γεννηματάδες, υπήρξαν και
Πεπονήδες και τόσοι και τόσοι άλλοι. Ναι, στη διαδρομή υποστήκαμε
μια ηθική ήττα και μια μεταρρυθμιστική ήττα. Τώρα όμως είμαστε εδώ,
με ό, τι ποσοστό μας δώσει ο ελληνικός λαός. Και αυτό που θα μας
δώσει, θα το τιμήσουμε, όσο δε μπορείτε να φανταστείτε. Γιατί αν θα
υπάρξει μια γέφυρα και μια ελπίδα για το μέλλον, θα υπάρξει μέσα από
αυτή την παράταξη. Γιατί, ευτυχώς, λύση δε θα μπορεί να υπάρξει
χωρίς το ΠΑΣΟΚ. Κι ο καθένας θα πρέπει να σκεφθεί που φεύγει δεξιά
και αριστερά, ότι η παράταξη δεν ήταν μόνον ανομήματα, ήταν και
μεγάλες στιγμές και ωραίες στιγμές γι’ αυτή την χώρα. Η μεγαλύτερη
από τις οποίες, που δεν έχει ακουστεί από κανένα, είναι αυτή η θυσία
που γίνεται τώρα. Χαίρομαι που είμαι μέσα σε αυτή την παράταξη που
θυσιάζεται, χαίρομαι για όλους αυτούς, για όλους εσάς που είσαστε
εδώ, γι’ αυτούς που έχουνε μείνει, που είτε συνειδητά είτε
ασυνείδητα, λέτε ναι θα μείνουμε μέχρι το τέλος σε αυτή την ιστορική
παράταξη. Θα μείνουμε γιατί η χώρα μας έχει τόσο πολύ ανάγκη,
περισσότερη από το 1981.