Φάκελος «Κτήμα Ιόλα: όλη η αλήθεια»

Χρειάζονται και νέες πρωτοβουλίες. Είναι ανάγκη να διαφυλαχθεί ο χώρος και ως πνεύμονας πρασίνου

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ αναλύει το χθες και προτείνει λύσεις

Ο Αλέξανδρος Ιόλας, Έλληνας  κι αυτός της διασποράς,  ήταν ένας παθιασμένος με την τέχνη άνθρωπος. Ενας ευφυής και διορατικός συλλέκτης έργων τέχνης. Κοσμοπολίτης και πολυταξιδεμένος κατάφερε να δημιουργήσει την καταπληκτική «συλλογή Ιόλα» και να τη στεγάσει στο πασίγνωστο οίκημα της Αγίας Παρασκευής, ένα σπάνιο και ανεκτίμητο δημιούργημα σφραγισμένο από την αρχιτεκτονική του Δημήτρη Πικιώνη.

Επί Κυβερνήσεως Κ. Σημίτη και έπειτα από ενέργειες και προσπάθειες δήμου και κατοίκων το μέγαρο Ιόλα χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως «ιστορικό  διατηρητέο μνημείο» (ΦΕΚ840Β/12.8.98). Με υπουργικές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομίας-Οικονομικών και ΠΕΧΩΔΕ κηρύσσεται η αναγκαστική απαλλοτρίωση του ακινήτου για πολιτιστικούς σκοπούς και - ειδικότερα -  για την εξυπηρέτηση των σκοπών της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Παράλληλα, από το ΥΠΕΧΩΔΕ χαρακτηρίζεται ο περιβάλλων χώρος ως «χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων».

Με την απόφαση του Υπ. Οικονομίας (Μάρτιος 2004) για την  αύξηση του προϋπολογισμού για το κτήμα Ιόλα και την κατάθεση των αντίστοιχων πόρων προς τον ιδιοκτήτη, φαινόταν πως προχωρούσαν οι διαδικασίες για τη μετατροπή του ακινήτου σε πολιτιστικό και εκθεσιακό κέντρο, διασώζοντας παράλληλα έναν πνεύμονα πρασίνου στην περιοχή και  εμποδίζοντας τις προθέσεις των ιδιοκτητών να εκμεταλλευθούν εμπορικά το χώρο.

Μετά τις εκλογές του 2004 ο τότε Υπουργός Πολιτισμού διέκοψε όλα τα έως τότε δρομολογημένα και προχώρησε σε νέες διαπραγματεύσεις με τους ιδιοκτήτες που, δυστυχώς, οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο. Αποτέλεσμα: η εκκρεμότητα όχι μόνο να παραμένει, αλλά να διαφαίνεται και η απροθυμία του Υπουργείου Πολιτισμού να αναλάβει νέες πρωτοβουλίες.

Παρά τις συνεχείς διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις των κατοίκων και των συλλόγων τους, τις υποσχέσεις του Υπουργείου Πολιτισμού, τις αλλεπάλληλες ερωτήσεις βουλευτών η κατάσταση παραμένει στάσιμη και δυστυχώς φαίνεται να οδηγείται στην οριστική εγκατάλειψη της όλης προσπάθειας. Το κτήμα και η βίλα Ιόλα στην Αγία Παρασκευή είναι ευρύτατα γνωστά και με μεγάλη ιστορική και πολιτιστική αξία. Βρίσκονται επίσης σε μία πολύ επιβαρυμένη αστική περιοχή, όπου η ανάγκη δημιουργίας ενός πνεύμονα πρασίνου είναι αυτονόητη και επιβεβλημένη.

Είναι σαφές πως μόνο με τις συνεχείς προσπάθειες των κατοίκων, την εθελοντική συμμετοχή σπουδαίων καλλιτεχνών, με την συμπαράταξη των δημοτικών αρχόντων, με τη υποστήριξη του πολιτικού κόσμου ενισχύεται η πίεση προς την κυβέρνηση προκειμένου να υλοποιήσει την υπόσχεσή της. Να αγοράσει το κτήμα Ιόλα και να το μετατρέψει σε Χώρο Τέχνης και Πολιτισμού.

Δίπλα στις υπογραφές των Γαβρά, Λαζόγκα, Παύλου, Θόδωρου, προστέθηκαν και εκείνες της Ντόρας Γιαννακοπούλου, του Γιώργου Κουρουπού, του Σπύρου Σακκά  και τόσων ακόμα.

Απόλυτα δικαιολογημένος θα πρέπει να θεωρείται ο προβληματισμός ορισμένων για την αναγκαιότητα της διεκδίκησης του κτήματος Ιόλα και της συνέχισης του αγώνα των κατοίκων. Γεγονός όμως είναι πως, η απόκτηση οποιουδήποτε κοινόχρηστου χώρου οπουδήποτε κι αν βρίσκεται μέσα σε πυκνοδομημένο αστικό ιστό θα πρέπει να αποτελεί το επίκεντρο της προσπάθειας όλων των ευαισθητοποιημένων πολιτών. Θαρρώ πως αυτός ο αγώνας θα δικαιωθεί.

Είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής που πρέπει να αποδοθεί σ΄αυτόν τον πρωτοπόρο λάτρη της τέχνης και συνάμα αποτελεί το χρέος μας στις γενιές που θα' ρθούν. 

Τοπικό δημοψήφισμα για τοπική φορολογία

Η διάσωση της καλλιτεχνικής κληρονομιάς του Ιόλα σημαίνει τη διάσωση ενός σημαντικού μέρους της ελληνικής κουλτούρας και πολιτισμού, με τα αδιαμφισβήτητα αποτελέσματά της στην εκπαίδευση και διαπαιδαγώγηση του κοινωνικού μας συνόλου. Όμως, πρωτίστως αποτελεί χρέος στους κατοίκους της Αγίας Παρασκευής. Αυτού του ιστορικού, αλλά και αναπτυσσόμενου δήμου. Σε όλους εκείνους που χρόνια αγωνίστηκαν με πάθος και επιμονή για ένα κοινό σκοπό.

Τελειώνοντας,  θα ήθελα να προτείνω στην τοπική κοινωνία και σε όλους τους δημοτικούς συνδυασμούς  ένα Τοπικό Δημοψήφισμα, που το κυρίαρχο ερώτημά  του να αναφέρεται στην  απόκτηση από το Δήμο Αγίας Παρασκευής αυτού του ιστορικού χώρου, σε συνδυασμό με την οικονομική συμμετοχή των πολιτών στην αγορά του. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με την πρόβλεψη τοπικής φορολογίας για μακρά χρονική περίοδο (π.χ. 10 χρόνια), με στόχο την κάλυψη μέρους της δαπάνης  για την αγορά (π.χ. το 1/3 της αξίας του κτήματος). Πιστεύω πως θα είναι η πιο τρανή απόδειξη προς όλους μας, πως αγαπούν το δήμο τους, συμμετέχουν με πράξεις, αγωνίζονται γι΄ αυτόν και ταυτόχρονα δεν θα άφηνε κανένα πολιτικό έρεισμα σε καμιά κυβέρνηση να αρνείται να αναλάβει τις δικές της ευθύνες απέναντι σ' ένα πρόβλημα με έντονα τοπικά, αλλά συνάμα με εθνικά χαρακτηριστικά.

Γιατί το κτήμα ΙΟΛΑ μπορεί και πρέπει να εξελιχθεί σ' ένα μεγάλο θεσμό πολιτισμού, που θα υπάρχει και θα αναπνέει στη θαλπωρή της Αγίας Παρασκευής, αλλά ταυτόχρονα θα είναι ένας θεσμός υπερτοπικός, ένας θεσμός ΕΘΝΙΚΟΣ, με τη φιλοδοξία μάλιστα να ανοίξει τα φτερά του στο διεθνές περιβάλλον.

Εφημερίδα  POLIS PRESS Αγ. Παρασκευής
Φύλο 6/2006