Διαρκής διάλογος με προτάσεις για τη διαφάνεια στη δημόσια ζωή

Του Σταύρου Μπένου *

H αποχώρησή μου από την πολιτική στις πρόσφατες εκλογές ήταν μία πράξη επιθετική. Διότι έχουμε χρέος εμείς οι πολιτικοί να διατηρούμε ψηλά και ανέπαφο το ηθικό και πολιτικό φορτίο που συσσωρεύουμε.

Τις τελευταίες ημέρες βιώνουμε με μεγάλη ένταση δύο φαινόμενα:

Μια απίστευτη υποκρισία για την έκταση και την ένταση της διαφθοράς στη δημόσια ζωή. Ολοι (πολιτικοί, δημοσιογράφοι, διανοούμενοι, ειδικοί αναλυτές) εμφανίζονται εκστασιασμένοι και έκπληκτοι για την υπόθεση Siemens και για τις επικοινωνιακές διαστάσεις που έχει προσλάβει η υπόθεση αυτή. Λες και δεν γνωρίζουμε όλοι, χρόνια τώρα, ότι τα κόμματα ξοδεύουν στις εκλογές πολλαπλάσια ποσά από την κρατική επιχορήγηση, κυρίως από ροή μαύρου χρήματος. Λες και δεν γνωρίζουμε όλοι χρόνια τώρα, ότι οι προεκλογικές δαπάνες των υποψηφίων βουλευτών είναι ένα καλό μάθημα αναξιοπιστίας και εκπεσμού της αξιοπρέπειας των μελλοντικών εκλεκτών της χώρας.

Μια απίστευτη απαξίωση της Δημόσιας Ζωής.

Απαξίωση

Οι πολίτες, όλοι οι πολίτες αυτής της χώρας ανεξαιρέτως, έχουν βαθύτατα πλέον την πεποίθηση ότι, όσοι ασχολούνται με την πολιτική, όλοι είναι ίδιοι και όλοι «τα πιάνουν». Αναρωτιέμαι τι άραγε είναι χειρότερο: η ιδεολογική ένδεια, ή η ηθική απαξίωση. Φοβάμαι πως η απουσία ιδεολογικού υποβάθρου θεραπεύεται ευκολότερα από την ανάταξη της δημόσιας ζωής στο λυτρωτικό έδαφος των αξιών που πρέπει να τη συνοδεύουν, με πρώτη και καλύτερη βεβαίως, τη διαφάνεια.

Τα δύο αυτά φαινόμενα οδηγούν το πολιτικό σύστημα τόσο κοντά στον γκρεμό όσο ποτέ άλλοτε στον μεταπολιτευτικό κύκλο. Αισθάνομαι ότι αυτά τα φαινόμενα αντί να έχουν δημιουργήσει ένα συγκλονισμό στα δύο κόμματα εξουσίας, η διαχείριση της υπόθεσης γίνεται με τα παλιά στερεότυπα των κενών και μεγάλων λόγων και εξαγγελιών με μεγάλες δόσεις μικροπολιτικής κουτοπονηριάς και με την πεποίθηση ότι «μπόρα είναι, θα περάσει». Και από δίπλα, μια Αριστερά να τρίβει αλαζονικά τα χέρια της (όπως και το 1989) γιατί τάχα μου έρχεται η ώρα της.

Αναρωτιέμαι, υπάρχει διέξοδος;

Προτάσεις

Πόσο δύσκολο είναι να απαντήσεις σ’ αυτό το ερώτημα; Ιδού μερικές απλές ιδέες άμεσα εφαρμόσιμες:

- Ολες οι οικονομικές και διοικητικές πράξεις της Διοίκησης να ανεβαίνουν αμέσως στο Διαδίκτυο και να είναι προσβάσιμες σε όλους τους πολίτες. Το «πόθεν έσχες» των βουλευτών, με πρωτοβουλία των ίδιων, να είναι μόνιμα και διαχρονικά αναρτημένο τόσο στην προσωπική τους ιστοσελίδα όσο και στην ιστοσελίδα του Κοινοβουλίου.

- Να καταργηθούν άμεσα οι τροπολογίες (ντροπολογίες), που ταπεινώνουν τον πολιτικό κόσμο και είναι συνήθως μνημεία παραγωγής ρουσφετιών. Αμεσα Νέος Νόμος (με διακομματική συνεννόηση) για το πολιτικό χρήμα. Βασική αρχή, «όλα στο φως», χωρίς τους υποκριτικούς περιορισμούς στο πλαφόν των κομμάτων και των υποψήφιων βουλευτών. Ο καθένας να εκτίθεται για ό,τι ξοδεύει (κόμμα - βουλευτής - δήμαρχος), και αυτό ας λειτουργεί ρυθμιστικά η κοινή γνώμη.

- Σε κάθε κρίσιμο πόλο παραγωγής διαφθοράς (Νοσοκομεία, Πολεοδομίες, Εφορίες κ.λπ.) να συγκροτείται ειδικό σώμα πολιτών, ύστερα από εθελοντική συμμετοχή και δημόσια κλήρωση.

- Αμεση καθιέρωση δημόσιου Πανελλήνιου Διαγωνισμού για όλες τις μόνιμες θέσεις του Δημοσίου κατά τα πρότυπα των πανελλήνιων εξετάσεων σε ΑΕΙ και ΤΕΙ.

- Αμεση και σταδιακή καθιέρωση προθεσμίας για τη διεκπεραίωση από τα ΚΕΠ των υποθέσεων των πολιτών. Οταν η προθεσμία (π.χ. ανανέωσης άδειας οδήγησης μία εβδομάδα, σύνταξη ΟΓΑ ένα μήνα) δεν τηρείται, ο πολίτης να δικαιούται να παίρνει οικονομική αποζημίωση.

Ολα τα παραπάνω μπορούν να πραγματοποιηθούν άμεσα και μπορούν να αποτελέσουν αφετηρία παραγωγής ιδεών από όλους τους πολίτες της χώρας, ύστερα από π.χ. ένα εξάμηνο οργανωμένου διαλόγου. Ας φαντασθούμε μια διαρκή Δημόσια Διαβούλευση ανάδειξης προτάσεων άμεσων-λειτουργικών-εφαρμόσιμων, που θα προωθούν τη διαφάνεια.

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι, αν οι πολίτες δουν φως, αν αναγεννηθεί η ελπίδα, τότε το πολιτικό σύστημα μπορεί με αξιοπιστία να προχωρήσει και στα πιο σκληρά και δύσκολα (διοικητική μεταρρύθμιση, λειτουργία της δικαιοσύνης και ταχύτερη απονομή της, λειτουργία ΜΜΕ, προμήθειες του Δημοσίου, διατάξεις περί ευθύνης υπουργών, υγιής λειτουργία του ανταγωνισμού για την εξάλειψη των καρτέλ κ.ο.κ.)

Διαφορετικά φοβούμαι πως τον περίφημο νέο, ιστορικό κύκλο (μετά τον κύκλο της μεταπολίτευσης) δεν θα τον ανοίξουν οι συντεταγμένες πολιτικές δυνάμεις, αλλά οι ασύντακτες και ανεξέλεγκτες μετασεισμικές δονήσεις ενός μεγάλου σεισμού που έρχεται.

Εφημερίδα "Καθημερινή της Κυριακής".
Τρίτη 29 Ιουνίου 2008.